28 Nov Strengere eisen nodig voor toegestane legionella concentratie in zwemwater
Er moet strenger worden gekeken naar de toegestane hoeveelheid legionellabacteriën in whirlpools. Dat blijkt uit een onderzoek van Martijn Bouwknegt van het RIVM. Uit een door hem uitgevoerde risicoanalyse blijkt dat bij een kiemgetal van onder de norm van 100 kve legionella-bacteriën de kans op besmetting groter is dan gedacht.
Wat is het risico van legionella in een whirlpool? De kans op een infectie als je een kwartier in een bad zit met een kve (kolonievormende eenheden, of kiemgetal) van 100 per liter water ligt tussen de 22 en 29 procent. Bij een concentratie van meer dan 1.000 kve is het vrijwel zeker dat de gebruiker besmet wordt met legionella.
Bouwknegt van het RIVM heeft een uitgebreide risicoanalyse gemaakt. Het risico op besmetting door een kwartier in een whirlpool te zitten, is ongeveer 3 procent als er minder dan 10 kve/liter in het water zit. Het risico neemt lineair toe naarmate er meer legionellabacteriën zijn. Daarnaast blijkt dat ook de frequentie van in een whirlpool zitten meetelt.
Grootte
De belangrijkste conclusies van het onderzoek lijken echter te zijn dat er te veel voor waar wordt aangenomen terwijl meer onderzoek zeker nodig is. Zo bekeek Bouwknegt de verdeling van druppels met legionella. Aangenomen wordt altijd dat legionella evenredig verdeeld is boven een whirlpool. Dat geldt echter alleen als de motoren van de whirlpool gelijkmatig verdeeld zijn en als er niet al te veel invloed is van de lucht in de omgeving. Ook is er verschil tussen de lucht vlak boven de whirlpool en de lucht een halve meter boven het water.
Ook de grootte van de druppels is nooit onderdeel van het onderzoek naar besmettingsrisico’s van legionella geweest. Dit omdat de druppelgrootte gemiddeld de grootte van de inhaleerbare deeltjes overschreed. Inmiddels blijkt dat de jetdruppels, afhankelijk van hun volgorde waarin ze worden geproduceerd, zo klein kunnen zijn als 11 µm, voor bellen met een diameter van 0,3 cm. Bovendien kunnen grotere straaldruppels ook ingeademd worden als gevolg van volumevermindering door verdamping. Uit de gevoeligheidsanalyse blijkt dat een bijdrage van jetdruppels naar inhalatie een diepgaand effect op de geschatte risico’s kan hebben.
Gen
De risico’s voor mannen en vrouwen worden anders ingeschat. Zo is de blootstelling aan inhalatie door mannen in vergelijking met vrouwen ongeveer 35 procent hoger. Het geschatte infectierisico per geslacht omvat echter geen verschillen in bijvoorbeeld de gevoeligheid voor infectie, omdat de gegevens over deze verschillen niet zijn opgenomen. Van de verhouding tussen virulente en non-virulente L. pneumopila werd aangenomen dat ze constant in de tijd was. Deze verhouding is echter waarschijnlijk niet constant, door bijvoorbeeld gen-uitdrukkingsverschuivingen die worden veroorzaakt door langdurig verblijf van bij bacteriën in whirlpoolwater, of na opname ervan door gastheren.
Infectierisico
De mate van onzekerheden van de meeste parameters is echter onbekend. Het huidige model impliceert dat alle parameterwaarden precies bekend zijn. Dat is dus niet zo, en het is redelijk om aan te nemen dat het risico van besmetting eerder groter zal zijn dan voorheen geraamd. Daarbij wijst de onderzoeker op de lineaire relatie tussen het aantal kve, de tijdsduur van het badderen in de whirlpool en het risico op besmetting. Het geschatte infectierisico voor een verblijf van 15 minuten in een actieve whirlpool kan uiteenlopen van 3 tot 95 procent bij concentraties van respectievelijk 10 en ≥1.000 kve/L. Daarnaast waren de geschatte infectierisico’s groter dan 50 procent bij gebruik van een actieve whirlpool met 100 kve/ L water gedurende ruim 12,5 minuten. In Nederland zou het zwemwater in badbedrijven minder dan 100 kve/ L pneumophila per liter water moeten bevatten. Resultaten van deze studie suggereren daarom dat strengere vereisten nodig zijn voor de wettelijk toegestane legionellaconcentratie in zwemwater, om zo een adequate bescherming van de volksgezondheid te waarborgen. (foto: Shutterstock.com)