10 Apr Legionella-drama Nederlands gezin in Frankrijk: “De mensen van de camping zeiden dat we logen”

Natuurlijk is ze woedend. En gefrustreerd. Maar ze is ook strijdbaar. Ze wil namelijk dat Nederland weet dat legionella gevaarlijk is. Ook voor kinderen. De drie kinderen van Machteld en Sander werden op een camping in Frankrijk besmet met legionella. Een jacuzzi was de bron. De camping liet het gezin in de kou staan. Zowel het Franse als het Nederlandse RIVM bagatelliseerde alles en de dorpsarts in Frankrijk ondernam niets. Nu wil Machteld Nederland waarschuwen: let op met legionella, ook voor kinderen. 

Het verhaal van Machteld en haar gezin begint in augustus vorig jaar. Met haar man Sander en haar kinderen Nova, Hugo en Amy (toen 7, 8 en 15 jaar oud) hadden ze een drukke tijd achter de rug. Ze waren net verhuisd en waren toe aan een korte vakantie. En er bleek nog plek te zijn op de camping waar ze een paar jaar eerder een fijne tijd hadden. De ‘buren’ van toen stonden er ook. Het gezellige weekje weg eindigde in een verschrikkelijke reis.

Toen ze aankwamen bij de vijfsterren-camping Les Mimosas in
Portiragnes aan de Franse cote-d’azur dichtbij Béziers, begon het leuk. Machteld: “We kwamen na een lange autorit op zaterdag aan. Onze kennissen naast ons hadden een chalet met een prive-jacuzzi. Heerlijk, dachten we. Onze kinderen gingen met de kinderen van onze kennissen in het bubbelbad. De buurman was al een beetje ziekig, maar hij knapte redelijk op.”

Op dinsdag was de buurman een beetje opgeknapt en de twee gezinnen waren gezellig samen. De kinderen speelden uren samen in de jacuzzi. Machteld: “Die avond kwamen de kinderen stuk voor stuk langs. Ze voelden zich niet zo lekker. Dat sloeg al snel om en ze werden heel ziek. Hoofdpijn, overgeven, hele hoge koorts. Het zag er echt allemaal heel slecht uit. ‘Dit lijkt wel legionella’, zei ik tegen mijn man.”

Jacuzzi
“De vrouw en de kinderen van het bevriende stel waren ook ziek”, zegt Machteld. “Mijn gedachten gingen meteen uit naar de jacuzzi. Zou dat de bron zijn? Ik heb een fles gevuld met water uit het bubbelbad, om het te laten onderzoeken. Op de camping zeiden ze dat het echt onmogelijk was dat onze kinderen slachtoffer waren van legionella.”

Het gezin snelde naar een lokale arts. Ondanks dat Machteld aangaf dat ze een vermoeden van legionella had, negeerde de Franse dorpsarts de waarschuwing. De kinderen kregen een kuurtje mee en daar moesten ze het maar mee doen. Vooral het middelste kind, Hugo, werd zieker en zieker. Een telefoontje naar de eigen huisarts in Nederland was het duwtje om naar de eerste hulppost in Béziers te gaan. 

“De arts in Béziers nam ons wel serieus. Hugo had ondertussen 41 graden koorts. Ik heb geleerd dat je de waarheid bij artsen kan aflezen. Als het echt ernstig is, dan zie je dat direct aan het gelaat. Het was duidelijk ernstig. De arts ondernam direct actie en testte aan de hand van de urine. We kwamen om 7 uur ‘s avonds het ziekenhuis in en vertrokken om half drie ‘s nachts, met de bevestiging dat het legionella was.”

Ze hadden kunnen blijven in het ziekenhuis, maar het vertrouwen was weg. De optie was antibiotica via een infuus of via tabletten. “In Nederland zou ik voor het infuus hebben gekozen, maar Franse ziekenhuizen zijn anders dan Nederlandse. Ik voelde me gedumpt in het hospitaal. En ik was mijn vertrouwen in het Franse systeem al kwijt. Stel je je voor, dat je ver van huis bent en je dochter zegt zwakjes tegen je dat ze zich nooit eerder zo ziek heeft gevoeld. We zaten in het ziekenhuis en alledrie onze kinderen lagen op een aparte kamer. Hoe verdeel je jezelf als vader en moeder? Welke hand kan je even niet vasthouden? Er waren momenten dat ik bang was dat ik mijn kinderen misschien niet allemaal zou kunnen terugbrengen.”

Airco
Die nacht veranderde de angst in woede. Na de halve nacht in het ziekenhuis keerde het gezin om 3 uur in de ochtend terug op de camping. Aangekomen mocht de auto niet de camping oprijden. Dat was alleen overdag mogelijk. “We moesten onze auto achterlaten voor de slagboom en met onze doodzieke kinderen – ze hadden meer dan 40 graden koorts – door de donkere nacht over de hele camping naar onze caravan slepend. We zagen dat de jacuzzi’s, volgens mij de bron van de bacterie, al leeg waren. Met chloor schoongemaakt.”

De terugreis was niet mogelijk, de kinderen waren te ziek. Ironisch genoeg was de caravan op de camping de beste plek om bij te sterken. “Natuurlijk wilden we naar huis. Zo snel mogelijk. Maar het was fysiek gewoon nog niet mogelijk. De caravan op de camping had airco en genoeg ruimte. De plek die we haatten was helaas de beste plek.”

Op donderdagavond was het klaar. Ze wilden zo graag naar huis. Vrijdag was het verantwoord om te kunnen rijden. “De terugrit ging fantastisch. Maar ik denk vooral omdat we zo graag weer thuis wilden zijn. Een van de kinderen was nog aan de diarree. Iedereen had door door dat zeuren geen optie was. De kinderen hebben tijdens de rit heel veel geslapen. Terug in Nederland ging het snel weer beter met de kinderen.”

De jongste twee kinderen begonnen een paar dagen later met de eerste schooldag. “Het kostte heel veel energie voor de kleintjes. Hugo werd weer ziek. Hij kreeg koorts en moest hoesten. Ik ben meteen naar de spoedpost gegaan. Daar heb ik twee kinderartsen moeten overtuigen dat onze zoon een bevestigde legionellabesmetting had. Dat het geen pontiac fever was. Ze hadden nooit eerder meegemaakt dat kinderen legionella hadden. Ze wisten eigenlijk niet goed wat ze er mee aan moesten. Wat vervelend was, dat ze niet aan hun eigen kennis twijfelden, maar aan mij. Terwijl de GGD en de artsen zijn geïnformeerd dat het mogelijk is dat kinderen ook besmet kunnen raken. Waarom zijn de kinderartsen niet gewaarschuwd?”

Dorpsarts
Nadat het gezin veilig in Nederland terug was, kon Machteld andere emoties dan angst meer ruimte geven. Allemaal momenten schoten door haar hoofd. “De boosheid nam toe. We waren echt aan ons lot overgelaten door de campingeigenaar. Ze hebben echt helemaal geen compassie getoond. Ze vroegen voordat we naar huis gingen of we nog wel even de stacaravan schoon wilden achterlaten. Met drie doodzieke kinderen. Ondertussen ontkenden ze dat er legionella zou zijn geweest.”

Machteld weet dat ook in Frankrijk de wet zo is, dat wanneer er een vermoeden van legionella is, dat het moet worden onderzocht. De dorpsarts had al een melding moeten maken bij het Franse RIVM. Bij thuiskomst van de dorpsarts meldde Machteld ook bij de camping dat er mogelijk legionella was. “De mensen van de camping zeiden dat we logen. Ze hebben ons een mail gestuurd met daarin het verwijt dat wij een soort zelfdiagnose hebben gesteld en dat de lokale arts geen legionella had vastgesteld. Dat neem ik de campingeigenaar wel kwalijk.”

De arts van het ziekenhuis in Béziers heeft wel direct een melding gemaakt. De Franse RIVM heeft gelijk de boel in gang gezet om de camping te laten controleren. Maar in de jacuzzi werd niets aangetroffen. Logisch, die is na de eerste melding van het gezin grondig gereinigd. Er is door het Franse RIVM wel in de leidingen van de openbare toiletten op de camping legionella aangetroffen. Toen het gezin daarop wees, gaf de campingeigenaar te weten dat ze daar niets te zoeken hadden.

Ruchtbaarheid
Achteraf heeft Machteld ook veel geleerd. Zo kwam ze er achter dat je van de mensen van wie je  hulp verwacht, verstek kunnen laten gaan. Maar dat anderen juist komen helpen. Stichting Veteranenziekte stond klaar voor het gezin en hebben direct actie ondernomen. Het Nederlandse RIVM staat er minder mooi op. “Het voelde alsof het RIVM legionella bij kinderen bagatelliseerde. Er is blijkbaar te weinig over bekend. Gelukkig is het goed gegaan met mijn kinderen, maar ik vind dat ook het RIVM meer ruchtbaarheid moet geven over dit risico.”

Het belangrijkste is dat het met de kinderen helemaal goed gaat. “De bloedwaarden zijn in orde, maar ik weet nog niet wat op lange termijn de gevolgen kunnen zijn. Nu met het corona-virus bijvoorbeeld, hou ik m’n hart vast. Zijn onze kinderen wellicht vatbaarder of zijn eventuele gevolgen van een besmetting heftiger bij mensen die legionella hebben gehad? Bij de oudste merk ik dat de concentratie wellicht iets minder is, maar dat kan ook aan de leeftijd liggen. Ze is volop aan het puberen. Met mij gaat het goed. We moeten door, ook al zijn het rare tijden. Natuurlijk ben ik nog boos op de campingeigenaar. Ik vind eigenlijk dat ze dicht moeten. Maar ik pleit vooral voor bekendheid. Ik wil andere mensen waarschuwen. Ook privé. Iedereen kan tegenwoordig een opblaasbadje kopen. Maar is men zich wel bewust van risico’s? Ik hoop zo dat mensen symptomen van legionella gaan herkennen. Want ik ben bang voor meer slachtoffers van legionella.”

Fout?
De eigenares van Camping Les Mimosas reageert telefonisch op de klachten van het gezin. “Ze zeggen dat de legionella hier is opgelopen, maar we weten het niet. Het is niet onze fout. Misschien hebben ze het wel opgelopen hier, maar we weten het niet zeker.”
Ze geeft aan elke maand uitvoerig te controleren. “Voordat een gezin een vakantie begint bij ons, maken we alles helemaal schoon. Ik controleer de hele camping: het zwembad, het sanitair. En er zijn vanuit de overheid controles. We hebben nooit iets gevonden.”
Wel heeft de camping deze winter geïnvesteerd in een nieuw watersysteem. “De jacuzzi’s hebben nu een pomp, zoals bij de zwembaden. Het water circuleert. We zijn een zwemparadijs. Het water op de hele camping is perfect. Nogmaals: het is niet onze fout.”